به نقل از «خبرگزاری صدا و سیما»

آیین سنتی گرگیعان جشنی برای میلاد امام حسن مجتبی (ع) در خوزستان

تاریخ انتشار: ۷ فروردین ۱۴۰۳ | کد خبر: ۴۰۰۱۵۳۱۲

 به گزارش خبرگزاری صدا و سیمای استان خوزستان، «گرگیعان» یا «قرقیعان» نام آیین سنتی رایج بین عرب‌های استان خوزستان، هرمزگان و کشور‌های عربی مانند عراق است که در نیمه ماه رمضان اجرا می‌شود. در این آیین، کودکان با پوشیدن لباس‌های نو و محلی یعنی دشداشه برای پسران و عبا برای دختران به خانه‌های مختلف می‌روند و عیدی و شیرینی می‌گیرند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

رسم گرگیعان در میان فرهنگ‌های دیگر از جمله در میان مردم دزفول در خوزستان نیز مرسوم است و آن را با عنوان «ثوابه یا جوابه» اجرا می‌کنند.

عرب‌های خوزستان بنا بر رسمی قدیمی در ماه مبارک رمضان کودکان خود را برای نیمه ماه آماده می‌کنند. در شب پانزدهم ماه رمضان به مناسبت میلاد امام حسن مجتبی (ع) پس از نماز مغرب و عشا جشنی برپا می‌شود. کودکان لباس‌های محلی می‌پوشند، سنگ‌های کوچکی به دست می‌گیرند و در حالی که به سمت خانه همسایه‌ها راه می‌افتند، سنگ‌ها را به هم کوبیده و با ضرباهنگی که به وجود می‌آید اشعاری را همنوایی می‌کنند. به در خانه‌ها می‌کوبند و منتظر گرفتن شیرینی و هدیه از صاحب خانه می‌شوند. این آیین سنتی «گرگیعان» نام دارد.

در شب پانزدهم رمضان کودکان و نوجوانان معمولاً در گروه سنی ۳ تا ۱۵ سال پس از افطار، لباس‌های محلی خود را می‌پوشند، پسران دشداشه و دختران لباس عربی بر تن می‌کنند و با آویختن کیسه‌هایی پارچه‌ای بر گردن و ضربه زدن به سنگ‌هایی که در دست دارند، برای جمع کردن عیدی و شیرینی ماه رمضان به سوی کوچه روانه می‌شوند و با به صدا درآوردن در خانه‌ها، اشعار «ماجینه یا ماجینه حل الکیس و انطینا» (آمدیم و آمدیم. در کیسه را باز کن و به ما عیدی و شیرینی بده) را می‌خوانند.

اگر اهالی خانه در پشت بام باشند کودکان خطاب به آنها می‌گویند: «یا اَهلِ سِطوح تَنطونِه لَو نَروح» (ای کسانی که بالای پشت بام ایستاده‌اید، به ما عیدی می‌دهید یا برویم؟) معمولا کودکان به دو گروه تقسیم می‌شوند؛ گروهی می‌خوانند: «گَرگیعان و گَرگیعان» و گروه دوم پاسخ می‌دهند: «الله یَعطیکُم رَضعان» (خدا به شما بچه دهد) یا این‌که «الله اَیخلی اَولیدکُم» (خدا پسر کوچک‌تان را نگه دارد) سپس صاحب‌خانه‌ها خوراکی‌هایی را به کودکان می‌دهند.

این آیین هر سال در محلات به‌صورت خودجوش توسط کودکان برگزار می‌شود. این مراسم ۱۴ رمضان سال ۱۳۹۲ برای نخستین بار در موزه هنر‌های معاصر اهواز و تحت نظر اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی خوزستان هم‌زمان با نمایشگاه قرآن برگزار شد. کودکان و نوجوانان دختر و پسر با پوشش سنتی در حالی که کیسه‌های سنتی بر گردن داشتند با برهم زدن ریگ‌هایی در دست وارد سالن موزه هنر‌های معاصر اهواز شدند و با اشعار عربی به مناسبت ولادت به‌صورت نمادین برگزار کردند. فعالان فرهنگی در این مراسم غرفه‌ای برای پذیرایی از کودکان در نظر گرفته بودند که به کودکان شیرینی و هدایای مختلف اهدا کردند. در این اجرای نمادین که توسط تعدادی از فعالان فرهنگی ـ مذهبی اهواز اجرا شد، علاقه‌مندان به میراث فرهنگی شرکت کردند و بسیاری از رسانه‌های خبری این مراسم را به‌صورت مکتوب و تصویری پوشش دادند.

نام اصلی این آیین «قرقیعان» است، ولی با توجه به این‌که عرب‌های خوزستان حرف «قاف» را در بیشتر کلمات «گاف» تلفظ می‌کنند به آن «گرگیعان» می‌گویند. آیین گرگیعان با نام‌های مختلف در کشور‌های عربی وجود دارد مردم بغداد آن را «ماجینه» و اهالی جنوب بغداد به آن «کرکیعان» می‌گویند. در بحرین «قرقاعون»، قطر «قرنقعوه»، کویت و شرق عربستان «قریقعان»، عمان «قرنقشوه» و در امارات متحده عربی و شهرستان میناب و جزیره قشم به نام «حق‌اللیله» شناخته شده است. این مراسم در بندر دیلم و شهرستان پارسیان نیز با نام «گره‌گشو» و در بندر دیر و بندر کنگان نیز با نام «گرگشو» برگزار می‌شود.

درباره ریشه و معنی کلمه «قرقیعان» نظر‌هایی وجود دارد؛ برخی معتقدند این کلمه از «قرع الباب» به معنای در زدن گرفته شده است. به‌خاطر این‌که کودکان در خانه‌ها را برای دریافت شیرینی و عیدی می‌کوبند. نظر دیگری که در باب معنی «گرگیعان» آمده این است که می‌گویند از کلمه «قرّةالعین» گرفته شده که به معنای شادی و سرور انسان است و از آنجا که مراسم گرگیعان مصادف می‌شود با تولد حضرت امام حسن مجتبی (ع) و خوشحالی پدربزرگ او، محمد بن عبدالله برای تولد اولین نوه‌اش، می‌گویند که مردم برای عرض تبریک به حضرت علی بن ابی‌طالب (ع) و همسرش حضرت فاطمه زهرا (س) «قرة عین! قرة عین!» گویان به در منزل‌شان می‌رفتند و کم‌کم به‌صورت مناسبتی هر سال در میان مسلمانان رواج گرفت.

در شهریور ۱۳۹۵ اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خوزستان مراسم آیینی «گرگیعان» را در فهرست آثار ناملموس کشور به ثبت رساند.

 

کد ویدیو دانلود فیلم اصلی

منبع: خبرگزاری صدا و سیما

کلیدواژه: گرگیعان خوزستان

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.iribnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری صدا و سیما» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۴۰۰۱۵۳۱۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

عجیب‌ترین بخشش در خوزستان: مقتول دستور بخشش قاتلش را داد

همشهری آنلاین - حوادث: یکی از روزهای خردادماه سال ۹۶ به پلیس اهواز خبر رسید که زنی که به تنهایی زندگی‌ می‌کرد در خانه اش در منطقه چهارراه آبادان به قتل رسیده است. این خبر را نزدیکان این زن به پلیس خبر داده بودند. آنها بعد از آنکه او به تماس‌های‌شان جواب نداده بود نگران شده و به خانه اش رفته و در آنجا با پیکر بی‌جانش روبه‌رو شده بودند. بر بدن مقتول چندین جای بریدگی با جسم برنده و نوک تیز به چشم می‌خورد. همچنین فرزندان مقتول با بررسی وضعیت او پی بردند که طلا و جواهراتی که او همیشه استفاده می‌کرده نیز سرقت شده است. از سویی بررسی‌ها نشان می‌داد که عامل جنایت آیفون خانه را نیز احتمالا با این تصور که تصاویر او را ضبط کرده سرقت کرده است. در همین حال متخصصان پزشکی قانونی بعد از معاینه اولیه جسد اعلام کردند که به احتمال زیاد یک روز از قتل می‌گذرد. در این شرایط بود که پیکر مقتول به پزشکی قانونی منتقل شده و تحقیقات برای رازگشایی از این جنایت آغاز شد.

برق طلا

آنطور که نزدیکان مقتول می‌گفتند از مدتها قبل یک نظافت‌چی برای تمیز کردن خانه مقتول به آنجا می‌رفت و روز قبل پسر نظافت‌چی به جای او به خانه زن تنها رفته بود. این زن آن روز در تماس با دخترش گفته بود که پسر نظافت‌چی که حدود ۱۸ سال داشت طوری رفتار کرده که او ترسیده است. همین اطلاعات باعث شد که نام پسر ۱۸ ساله بعنوان اولین مظنون مطرح و ساعتی بعد به اتهام قتل دستگیر شود.

متهم در همان بازجویی‌های مقدماتی به قتل اعتراف کرد و گفت با انگیزه سرقت جواهرات زن تنها او را به قتل رسانده است. متهم در اعترافاتش گفت: پدرم سالها برای نظافت به آنجا می‌رفت. آن روز چون کارش زیاد بود از من خواست به آنجا بروم. هنگام ورود نگاهم به جواهرات زن افتاد و وسوسه شدم. چند دقیقه ای کار کردم اما ناگهان به سوی او رفتم و بعد از قتل جواهراتش را سرقت واز آنجا فرار کردم. بعد جواهرات را به یک طلافروشی بردم تا بفروشم اما طلافروش فاکتور خواست و فقط به من ۳ میلیون تومان داد و قرار شد بقیه پول را بعد از بردن فاکتور بدهد.

حکم قصاص

متهم به قتل در ادامه با شکایت فرزندان مقتول بعنوان اولیای دم در دادگاه کیفری یک استان خوزستان محاکمه و به قصاص محکوم شد. از آنجا که همه شواهد و مدارک در این پرونده علیه متهم بود حکم قصاص در دیوان‌عالی کشور نیز تایید و مقرر شد این حکم بعد از پرداخت تفاضل دیه از سوی اولیای دم، اجرا شود. بر اساس قانون زمانی که قاتل مرد و مقتول زن باشد برای اجرای حکم اولیای دم باید نیمی از دیه قاتل را به او بپردازند.

شمارش معکوس برای قصاص

با قطعی شدن حکم، همه چیز برای قصاص قاتل آماده شده بود. چند روز قبل تنها پسر مقتول برای پرداخت تفاضل دیه به دادسرا رفته بود. او قصد داشت هرطور که شده قاتل مادرش را قصاص کند و اصلا به بخشیدن او فکر نمی‌کرد. در دادسرا اما اتفاقی افتاد که ناگهان ورق برگشت. او با زنی به نام مریم کارگر دستجردی که در پرونده های قتل زیادی پادرمیانی کرده و باعث سلح و سازش شده روبه‌رو شد. این فعال اجتماعی در حال تلاش برای صلح و سازش در پرونده دیگری بود و پسر مقتول وقتی او را دید تحت تاثیر حرفهایش قرار گرفت و ناگهان از تصمیمی که گرفته بود منصرف شد. او دادسرا را ترک کرد و چند روز بعد دوباره برگشت و این بار گفت قصد دارد قاتل را ببخشد.

چرا قاتل مادر را بخشیدم

میلاد سوزنچی، فرزند مقتول درباره این تصمیم به همشهری می‌گوید: در این مدت برای تصمیم گیری خیلی فکر کردم اما به نتیجه ای نرسیدم. چند روز قبل بر سر مزار مادرم رفته بودم. از او خواستم نشانه ای به من نشان دهد تا بهتر تصمیم بگیرم و از فشاری که تحمل می‌کنم نجات پیدا کنم. روزی که به دادسرا رفتم تا کار را تمام کنم با دیدن خانم دستجردی آن نشانه را حس کردم. وقتی او با من صحبت کرد آرام شدم و همان موقع تصمیم گرفتم که قاتل مادرم را برای رضای خدا ببخشم. در حقیقت مادرم خودش با نشانه ای که نشانم داد خواست تا قاتلش را ببخشم. من هم کاری را کردم که او خواسته بود. حالا از تصمیمی که گرفته‌ام راضی هستم و احساس آرامش می‌کنم.

کد خبر 847311 برچسب‌ها اهواز _ خوزستان قتل - قاتل حوادث ایران